به گزارش خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران، ریشه‌های ذهنیت منفی ایرانیان نسبت به انگلیس شب گذشته (15 آبان ماه) در برنامه گفتگوی ویژه خبری با حضور "جواد منصوری" و "موسی حقانی" پژوهشگران تاریخ معاصر ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

جواد منصوری در ابتدا در پاسخ به سوال اول مجری برنامه مبنی براینکه چرا جک‌استرا وزیر امور خارجه پیشین انگلیس بر دشمنی چند دهه‌ای دولت بریتانیا بر ضد مردم ایران اعتراف کرد؟ گفت: غرب آسیا و شمال آفریقا در طی چند سال گذشته دورانی از تحولات را سپری کرده است به طوری که این دوران همچنان ادامه دارد.

وی با اشاره به اینکه در ادامه این تحولات قاعدتا یکسری جابه جایی در هژمونی جهانی به وجود آمده است، افزود: در این مقطع تعدادی از دولت‌هایی که در این منطقه سابقه همکاری داشته‌اند آرام آرام حضورشان کاهش یافته است.

*انگلیس با اعتراف خود به دنبال ادامه حضورش در منطقه است

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران با اشاره به اینکه انگلیس با ابراز تاسف خود نسبت به گذشته در تلاش است تا شاید بتواند چند صباح دیگری به حضور درمنطقه ادامه دهد، اظهار داشت: انگلیس پس از انجام اقدامات خود حتی در مناطق دیگر دنیا اقدام به اعتراف کرده است.

منصوری با بیان اینکه ملت ایران به خوبی می‌داند که دولت انگلیس در طول 120 سال گذشته به زیان مسائل مختلف داخلی و خارجی ایران پرداخته است، خاطرنشان ساخت: انگلیس در این مقطع از طریق فردی که در آستانه خروج از کل مسئولیت‌‌هایش است شروع به اعتراف اشتباهات خود کرده و ممکن است تا چند روز دیگر هم مقام رسمی دیگری هم اقدام به اعتراف کند.

وی با اشاره به اینکه کلینتون در مقطعی اقدام به اعتراف کرده بود، گفت: در دهه 80 شمسی و به عبارتی دهه اول قرن بیستم دولت ایران با چراغ سبزی که انگلستان نشان داد حاضر به برقراری رابطه با انگلیس نشد.

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه جک‌استرا برای چه منظوری در چنین مقطعی اقدام به اعتراف کرده است؟ افزود: ابراز تاسف یک مقام انگلیسی نمی‌تواند ذهنیت منفی ایرانیان را نسبت به این کشور تغییر دهد زیرا خشونت 120 ساله انگلستان بر ایران قابل جبران نیست.

منصوری افزود: انگلستان با این اقدامات خود یا می‌خواهد خود را از پاره‌ای از مسائل تبرعه کند و یا اینکه خود را از بخشی از خلاف‌‌هایش بری سازد.

وی با اشاره به اینکه انگلستان از حدود 120 سال گذشته به این نتیجه رسیده است که امکان تسلط کامل بر ایران برایش وجود ندارد، ادامه داد: انگلستان خط مشی و استراتژی مهمی را برگزید به طوری که خواستار تکه تکه شدن ایران شد.

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران با اشاره به اینکه پس از جنگ جهانی اول در شوروی دیگر مسئله تهدید انگلیس و ایران مطرح نشد، اضافه کرد: انگلستان با آوردن رضاخان بر اریکه قدرت تلاش کرد تا بحث تمامیت ارضی و یکپارچگی ایران را مطرح سازد.

منصوری با بیان اینکه در جریان انقلاب اسلامی شاه در 27 مرداد سال 57 در کاخ تابستانه‌اش اعلام می‌کند که اگر به ایران برگردد برنامه تجزیه کشورش را اجرایی خواهد کرد؟ افزود: از 23 بهمن سال 57 برنامه تجزیه ایران شروع شد.

* فرهنگ انقلابی و سازش‌ناپذیری در منطقه در حال گسترش است

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران با اشاره به ابعاد مختلف دشمنی انگلیس با ایران خاطرنشان ساخت: اکنون یک فرهنگ انقلابی و سازش‌ناپذیری در منطقه در حال گسترش است.

* ورود فرهنگ انقلاب اسلامی به منطقه تمام برنامه‌های اسرائیل را بر هم زد

وی با اشاره به گفته‌های نخست‌وزیر اسرائیل مبنی براینکه ما برای تسلط بر خاورمیانه تمام ابزارهای لازم را در اختیار داشتیم، ادامه داد: نخست‌وزیر اسرائیل گفت با ورود فرهنگ انقلاب اسلامی به منطقه تمام برنامه‌های ما به هم خورد.

منصوری با اشاره به گفته جک‌استاره وزیر خارجه پیشین انگلیس مبنی براینکه پادشاه بریتانیا در جنگ صدام بر ضد ایران حمایت کرد، گفت: انگلستان با این اقدام خود دشمنی خود را با ایران به خوبی نشان داد.

*جک‌استرا ممکن است سبب فتنه‌انگیزی دیگری در منطقه شود

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران با بیان اینکه گفته‌های جک‌استرا ممکن است سبب فتنه‌انگیزی دیگری در منطقه شود، افزود: انگلیس در ماه‌های اخیر برخی از کشورهای منطقه را آماده می‌کرد تا به نوعی با ایران درگیر شود.

وی یکی از اقدامات مهم انگلیسی‌ها را برضد ایران در طول 130 سال گذشته خریدن نطق مسئولین ایرانی دانست و افزود: انگلیس با یک عذرخواهی صرف نمی‌تواند ذهنیت منفی ایرانیان را نسبت به خود عوض کند.

منصوری در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه آیا انگلیس با این اعتراف خود می‌تواند ذهنیت منفی ایرانیان را نسبت به جنایت‌ها و خیانت‌های انگلیس عوض کند؟ اظهار داشت: مسئولان کشور در طی 35 سال گذشته نشان دادند که بر روی چنین قضایا و مسائلی بسیار هوشمندانه عمل می‌‌کنند.

*دولت انگلیس حاضر به قطع کردن توطئه‌های پلید و بی‌شرمانه‌اش نسبت به ایران نیست

وی با اشاره به جنایات و دخالت‌های متعدد انگلستان بر ضد مردم ایران خاطرنشان ساخت: دولت انگلیس حاضر به قطع کردن توطئه‌های پلید و بی‌شرمانه‌اش نسبت به ایران نیست.

منصوری با اشاره به اینکه انگلیس در باطن قدرت ایران را پذیرفته‌ است، گفت: قدرت و نفوذ ایران به واسطه خون شهدا و با دستور و فرمایشات هوشمندانه مقام معظم رهبری صورت پذیرفته است.

*راهپیمایی سیزده آبان در اعتراف انگلیس بی‌تاثیر نبوده است

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران با اشاره به اینکه انگلیس در تلاش است تا نظر مردم ایران را با اینگونه اعترافات جلب کند، ادامه داد: راهپیمایی سیزده آبان در اعتراف انگلیس بی‌تاثیر نبوده است به طوری که این راهپیمایی معنای فوق‌العاده‌ای در بر دارد.

وی با اشاره به اینکه راهپیمایی سیزده آبان معنای مشخص و تعریف‌شده‌ای دارد، افزود: دولت انگلیس باید روش برخورد خود را با ایران عوض کند زیرا جمهوری اسلامی و ملت شریف ایران هرگز جنایت‌های آن‌ها را فراموش نخواهد کرد.

در ادامه موسی‌حقانی در پاسخ به سوال اول مجری برنامه مبنی براینکه انگلستان چه اقداماتی را در راستای مقایرت با منافع ملی ایران انجام داده است؟ اضافه کرد: باید به بررسی تاریخ 210 ساله ایران یعنی از سال 1800 میلادی تاکنون بپردازیم.

وی با اشاره به مداخلات سلطه‌طلبانه انگلستان در بسیاری از امور ایران افزود: دولت انگلستان نقش برجسته‌ای در جنگ ایران و روسیه داشت به طوری که تحرک آن‌ها سبب حمله به ایران شد.

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران اقوای دولتمردان ایرانی برای پذیرفتن آتش‌بس در جنگ‌های دوره اول با روس‌ها، رفتن به میز مذاکره و واگذاری قفقاز را از جمله اقدامات منفور انگلیس بر ضد ایران دانست و خاطرنشان ساخت: سفیر ایران به صراحت به دولت ایران قول داده بود تا آتش‌بس را بپذیرد و به پای میز مذاکره بیاید.

حقانی با اشاره به اینکه قفقاز در آن دوران از چنگ ایران درآمد، گفت: سنوزلی سیاست انگلستان را در رابطه با ایران در آن دوران مشخص کرده بود به طوری که طی نامه‌ای به وزارت خارجه کشورش خواستار نگه داشتن ایران در بربریت شد تا از منافع کشورش در هندوستان صیانت کند.

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران با اشاره به اینکه انگلیسی‌ها 70 قرارداد استعماری را به ایران تحمیل کردند، ادامه داد: روس‌ها در سال 1907 ایران را به سه قسمت تقسیم کردند.

وی افزود: در سال 1915 قسمت بیرونی را که روس‌ها برای ایران درنظر گرفته بودند تقسیم و قرار شد تا پایان جنگ جهانی دوم کشوری به نام ایران وجود نداشته باشد.

*انگلستان برای نابودی ایران از تمام ظرفیت‌های خود استفاده کرد

حقانی با بیان اینکه انگلستان برای نابودی ایران از تمام ظرفیت‌های خود استفاده کرد، گفت: در جریان جنگ جهانی اول با توجه به اینکه ایران هیچ نقشی در جنگ نداشت اما توسط انگلیس و روس‌ها مورد اشغال قرار گرفت به طوری که به واسطه سیاست‌های انگلیس بین 5 تا 9 میلیون نفر در کشور به دلیل شیوع بیماری‌های مهلک و قحطی کشته شدند.

وی تلاش برای مستعمره کردن ایران را اقدام دیگر دولت انگلیس ارزیابی کرد و گفت: اگر رشادت شهید مدرس، علمای بزرگ، رجال وطن‌دوست و پایمردی مردم ایران در کار نبود کشور ما مستعمره انگلیس می‌شد.

*رضاخان توسط انگلیس بر روی کار آمد

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران اقدام بعدی دولت انگلیس را بر روی کار آوردن رضاشاه در سال 1299 دانست و خاطرنشان ساخت: رضاخان توسط انگلیس بر روی کار آمد به طوری که متاسفانه در این دوران سه هزار نفر مفقودالاثر سیاسی وجود داشت که هنوز هم وضعیتشان مشخص نشده است.

حقانی با اشاره به اینکه انگلیس در ریخته شدن خون رجال وطن‌دوست و روحانیون رشید و انقلابی همچون شهید مدرس مقصر است، اظهار داشت: زمانی که تاریخ مصرف رضاشاه تمام شد پسرش محمدرضا پهلوی بر روی تخت پادشاهی نشست.

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران با اشاره به همکاری‌های انگلیس در تاسیس ساواک خاطرنشان ساخت: وزیر خارجه پیشین انگلیس زمانی به اعتراف پرداخت که دیگر در حاکمیت قرار نداشت و به صورت رسمی تا مدتی دیگر از نمایندگی مجلس هم کناره‌ گیری خواهد کرد.

*انگیس فرایند تاریخ معاصر ایران را تغییر داد

وی با اشاره به اینکه انگلیس فرآیند تاریخ معاصر ایران را تغییر داد، افزود: رضاشاه در چارچوب خط مشی و شیوه استعمارگرایانه خود اقدام به تغییراتی در ایران کرد.

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران با اشاره به اینکه دولت انگیس در کودتای 1332 مشارکت داشت، ادامه داد: انگلیس بعد از انقلاب به حمایت از صدام پرداخت که متاسفانه تبعات آن محدود به ایران و عراق دیگر نمی‌شد.

حقانی با اشاره به اینکه انگلیس دولت قانونی مصدق را سرنگون کرد، گفت: انقلاب اسلامی ایران زمانی که به پیروزی رسید دولت پادشاهی بریتانیا از جنگ صدام بر ضد ایران حمایت کرد.

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران با بیان اینکه دولت انگلستان سفارت بسیاری را برعلیه ملت ایران و مردم منطقه روا داشته است و اظهار داشت: انگلیس علاوه بر جابه‌جایی حکومت‌ها سبب دستکاری درتاریخ هم شد.

*جک‌استرا به دلیل ایستادگی مردم ایران اقدام به اعتراف کرد

وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه آیا دولت پهلوی اول ودوم خودشان اقدام به کشف حجاب و سراماسونری کردند یا اینکه دیکته شده از قبل بود، اظهار داشت: جک‌استرا به دلیل مقاومت و ایستادگی 35 ساله مردم ایران اقدام به اعتراف کرده است.

وی با بیان اینکه انگلستان با کشوری که ضعیف باشد اینگونه اقدام به اعتراف نمی‌کند پس باید گفت که این اعتراف مهم است، افزود: این اعتراف برای آن‌ها هزینه در برخواهد داشت زیرا دولت انگلستان نسبت به ایران نگاه استعماری دارد.

حقانی با اشاره به نفرت 150 ساله ملت ایران از کشور استعمارگری همچون انگلیس اضافه کرد: انگلیس تاکنون به دخالت‌های خود اعتراف نکرده بود اما در این مقطع شاهد اعتراف آن‌ها بودیم.

*ذهنیت مردم ایران نسبت به انگلیس بسیار منفی است

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران با اشاره به اینکه انگلیس‌ها بدون پاک کردن سابقه ننگین خود نسبت به ملت ایران نمی‌توانند حضور جدی و مستمر در ایران داشته باشند، خاطرنشان ساخت: ذهنیت مردم ایران نسبت به انگلیس بسیار منفی است.

وی با اشاره به اینکه دولت انگلیس به صورت هوشمندانه و زیرکانه در تلاش است تا از تمام ظرفیت‌ها استفاده کند، گفت: در کودتای 1299 کنسول انگلیس در مشهد به یکی از مقامات ایرانی پس از کودتا می‌گوید هدفشان از کودتا سلطه بر نفت ایران است.

وی با اشاره به اهمیت ژئواستراتژیک ایران افزود: عزاداری سیدالشهدا روح مقاومت را در مردم ایران افزایش داد به طوری که این مراسم عزاداری محرم و سیدالشهدا در آن دوران توسط شاه جمع‌آوری شد و از سال 1312 رضاشاه عزاداری را ممنوع کرد و با هرکسی که اقدام به عزاداری و برپایی مراسم محرم می‌کرد، برخورد لازم را به عمل می‌آورد.

حقانی با اشاره به اینکه رضاشاه بر روی مسئله‌ای دست گذاشت که مردم ایران بر روی آن حساس بودند، ادامه داد: این نوع رفتار رضاخان در فرقه‌سازی که انگلیسی‌ها بانی آن بودند ریشه دارد.

وی با اشاره به اینکه انگلیس وصیت‌ها و زمینه‌هایی را که مناسب با اهدافشان می‌دیدند، تقویت می‌کردند اظهار داشت: با کودتای 1299 انگلیسی‌ها یک فضای جویای نام را که فاقد طبیعت اجتماعی و دینی بود بر روی کار آوردند تا بر اوضاع مسلط شود.